Hợp đồng tương lai vàng vượt 4.000 USD/ounce lần đầu vào 7/10/2025 do lo ngại từ Chính phủ Mỹ đóng cửa, bất ổn kinh tế và Fed ôn hòa. Đợt tăng giá mang lại lợi ích cho các công ty khai thác vàng, trong khi các ngành tiêu dùng nhạy cảm chịu áp lực. Vàng tiếp tục là tài sản trú ẩn an toàn, phản ánh niềm tin giảm sút vào hệ thống tài chính và chính sách toàn cầu. Triển vọng dài hạn vẫn tích cực nếu lạm phát cao và căng thẳng địa chính trị kéo dài.
Đà tăng lịch sử của vàng và nguyên nhân chính
Hợp đồng tương lai vàng đã làm nên lịch sử khi lần đầu tiên vượt qua ngưỡng 4.000 USD/ounce vào ngày 7 tháng 10 năm 2025. Đợt tăng giá mang tính bước ngoặt này phản ánh sự kết hợp mạnh mẽ giữa tâm lý lo ngại của nhà đầu tư, tình trạng Chính phủ Mỹ đóng cửa kéo dài, bất ổn kinh tế lan rộng và lập trường chính sách tiền tệ ôn hòa rõ rệt từ Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed). Kim loại quý, vốn từ lâu được coi là “hầm trú ẩn an toàn” trong thời kỳ biến động, nay đang báo hiệu một sự thay đổi sâu sắc trong tâm lý thị trường, khi nhà đầu tư đổ xô tìm đến các tài sản an toàn giữa bối cảnh căng thẳng địa chính trị và bất ổn trong nước.
Đợt tăng giá lịch sử này cho thấy giới đầu tư toàn cầu đang tiến hành một sự đánh giá lại đáng kể về mức độ rủi ro. Kể từ đầu năm 2025, giá vàng đã tăng gần 50%, phản ánh dòng vốn mạnh mẽ rút khỏi các tài sản rủi ro và chảy vào các tài sản hữu hình có giá trị bền vững hơn. Việc Chính phủ Mỹ đóng cửa khiến việc công bố dữ liệu kinh tế bị gián đoạn, trong khi Fed tiếp tục phát tín hiệu nới lỏng chính sách tiền tệ, đã khiến sức hấp dẫn của vàng như một hàng rào chống lại lạm phát và sự mất giá của tiền tệ trở nên mạnh mẽ hơn bao giờ hết, đẩy giá vàng lên vùng chưa từng có trong lịch sử.
Vào ngày 7 tháng 10 năm 2025, hợp đồng tương lai vàng chính thức vượt qua ngưỡng 4.000 USD/ounce, đánh dấu một cột mốc lịch sử trong thị trường hàng hóa. Sự tăng vọt này không phải là sự kiện riêng lẻ mà là kết quả của nhiều yếu tố đan xen đã làm xói mòn dần niềm tin của nhà đầu tư vào các tài sản tăng trưởng truyền thống cũng như sự ổn định của chính phủ. Nguyên nhân trực tiếp nhất là tình trạng Chính phủ Mỹ đóng cửa, tính đến thời điểm này đã bước sang ngày thứ bảy. Sự bế tắc chính trị này khiến các hoạt động của chính phủ bị tê liệt, việc công bố các chỉ số kinh tế quan trọng bị trì hoãn, và làm dấy lên lo ngại rộng rãi về năng lực tài chính và khả năng điều hành của quốc gia. Tình trạng thiếu minh bạch từ Washington đã buộc các nhà đầu tư phải tìm đến những tài sản ít chịu ảnh hưởng bởi chính trị. Việc đóng cửa lần này nối tiếp chuỗi các lần khủng hoảng tương tự trong quá khứ, tích tụ thêm cảm giác bất ổn và gia tăng sức hấp dẫn của các tài sản trú ẩn an toàn như vàng.
Bên cạnh khủng hoảng chính trị nội địa, bối cảnh kinh tế toàn cầu cũng đang bị bao phủ bởi sự bất định. Căng thẳng thương mại, đặc biệt do chính sách áp thuế của Tổng thống Donald Trump, tiếp tục gây sức ép lên thương mại quốc tế và lợi nhuận của doanh nghiệp. Nỗi lo về lạm phát kéo dài cùng khả năng suy giảm tăng trưởng kinh tế toàn cầu càng thúc đẩy làn sóng “chạy trốn rủi ro” sang các tài sản an toàn. Trong môi trường đầy rẫy rủi ro địa chính trị và vĩ mô như vậy, vàng trở thành lựa chọn hàng đầu của nhà đầu tư.
Một yếu tố khác tiếp thêm động lực cho đà tăng của vàng là chính sách tiền tệ ôn hòa rõ rệt của Fed. Ngân hàng trung ương Mỹ đã hạ lãi suất trong năm 2025 và thị trường đang kỳ vọng có thêm các đợt cắt giảm vào tháng 10 và tháng 12. Lãi suất thực giảm khiến chi phí cơ hội của việc nắm giữ vàng – vốn không mang lại lợi suất – trở nên thấp hơn. Đồng thời, lãi suất thấp cũng làm suy yếu đồng USD, khiến vàng trở nên hấp dẫn hơn đối với nhà đầu tư quốc tế, từ đó thúc đẩy nhu cầu toàn cầu. Các ngân hàng đầu tư lớn như Goldman Sachs đã nâng dự báo giá vàng, trong khi các ngân hàng trung ương ở các nền kinh tế mới nổi tiếp tục tích lũy vàng nhằm đa dạng hóa dự trữ, giảm phụ thuộc vào đồng USD. Hệ quả là một sự tái cân bằng mạnh mẽ trong danh mục đầu tư toàn cầu, với dòng vốn đổ mạnh vào các quỹ ETF vàng và sự chuyển hướng rõ rệt sang mục tiêu bảo toàn tài sản.
Tác động đến doanh nghiệp và các ngành liên quan
Đợt tăng giá kỷ lục này cũng tạo ra sự phân hóa rõ rệt giữa các doanh nghiệp được hưởng lợi và những doanh nghiệp gặp khó khăn. Các công ty khai thác vàng là những bên hưởng lợi lớn nhất. Với mức giá vàng cao kỷ lục, biên lợi nhuận của họ sẽ mở rộng đáng kể.
Các tập đoàn lớn như Barrick Gold Corp. và Newmont Corporation được dự báo sẽ ghi nhận doanh thu và lợi nhuận tăng vọt từ hoạt động hiện tại, kéo theo định giá cổ phiếu và khả năng huy động vốn được cải thiện. Các công ty khai khoáng nhỏ sở hữu mỏ vàng tiềm năng cũng có cơ hội dễ dàng hơn trong việc tiếp cận nguồn vốn đầu tư. Ngoài ra, các doanh nghiệp cung cấp thiết bị và dịch vụ cho ngành khai khoáng cũng có thể chứng kiến nhu cầu tăng cao.
Ngược lại, những công ty phụ thuộc nhiều vào chi tiêu của người tiêu dùng hoặc nhạy cảm với biến động kinh tế có thể gặp áp lực. Giá vàng cao thường là dấu hiệu của bất ổn kinh tế, kéo theo tâm lý thắt chặt chi tiêu. Các ngành như bán lẻ, du lịch, hàng không, và khách sạn có thể chứng kiến nhu cầu sụt giảm, ngoại trừ ngành trang sức vàng có thể hưởng lợi cục bộ. Các doanh nghiệp sản xuất hoặc các công ty vay nợ nhiều cũng sẽ chịu sức ép lớn hơn.
Về phía các định chế tài chính, bức tranh có phần phức tạp hơn: một số được hưởng lợi từ hoạt động giao dịch vàng tăng mạnh, trong khi số khác có thể đối mặt với rủi ro nếu danh mục cho vay tập trung vào các ngành dễ tổn thương. Các quỹ ETF vàng như SPDR Gold Shares (GLD) và iShares Gold Trust (IAU) đang ghi nhận dòng vốn mạnh, phản ánh nhu cầu tăng cao đối với vàng, đồng thời mang lại lợi ích cho các công ty quản lý quỹ này.
Ý nghĩa thị trường và triển vọng tương lai của vàng
Đợt tăng vượt 4.000 USD/ounce của vàng không chỉ là một kỷ lục về giá mà còn là chỉ dấu quan trọng phản ánh tâm lý của nhà đầu tư toàn cầu. Diễn biến này cho thấy sự suy giảm niềm tin vào hệ thống tài chính truyền thống và năng lực quản lý của các chính phủ, đặc biệt trong bối cảnh Chính phủ Mỹ đang tê liệt vì đóng cửa. Trong suốt lịch sử, vàng luôn là tài sản trú ẩn an toàn trong thời kỳ khủng hoảng – từ khủng hoảng dầu mỏ những năm 1970, bong bóng công nghệ đầu những năm 2000, cho đến khủng hoảng tài chính toàn cầu 2008. Tuy nhiên, đợt tăng hiện tại mang tính đặc biệt vì sự hội tụ của ba yếu tố: khủng hoảng chính trị trong nước, bất ổn kinh tế toàn cầu và chính sách tiền tệ siêu nới lỏng – tạo nên “cơn bão hoàn hảo” cho giá vàng.
Sức mạnh của vàng cho thấy các nhà đầu tư đang chuẩn bị cho một giai đoạn tăng trưởng yếu, lạm phát cao hoặc thậm chí là tình trạng đình trệ kinh tế. Điều này có thể gây tác động lan tỏa sang các loại tài sản khác: thị trường chứng khoán có thể chịu áp lực khi dòng tiền rời khỏi cổ phiếu; đồng USD có thể suy yếu do chính sách tiền tệ nới lỏng và bất ổn chính trị; trong khi các kim loại công nghiệp có thể giảm giá nếu nhu cầu sản xuất sụt giảm. Các ngân hàng trung ương và cơ quan quản lý sẽ theo dõi sát sao diễn biến này, bởi một đợt tăng kéo dài có thể buộc họ phải xem xét lại chính sách tiền tệ và chiến lược dự trữ ngoại hối. Bên cạnh đó, cuộc khủng hoảng chính trị hiện tại tại Mỹ cũng cho thấy nhu cầu cấp thiết về sự ổn định chính trị và kỷ luật tài khóa, nếu không sẽ tiếp tục làm xói mòn lòng tin và đẩy dòng vốn vào tài sản trú ẩn.
Trong thời gian tới, tương lai của vàng sẽ phụ thuộc vào tiến triển của cuộc khủng hoảng chính phủ Mỹ và chính sách của Fed. Nếu việc đóng cửa được giải quyết nhanh chóng, nhu cầu trú ẩn có thể tạm thời hạ nhiệt, kéo giá vàng giảm nhẹ. Tuy nhiên, nếu bế tắc kéo dài hoặc kinh tế vẫn thiếu chắc chắn, giá vàng có thể tiếp tục tăng và đạt những kỷ lục mới như nhiều chuyên gia dự báo. Các quyết định của Fed trong việc duy trì hay thay đổi lập trường ôn hòa sẽ đóng vai trò then chốt: bất kỳ tín hiệu thắt chặt nào cũng có thể gây biến động, trong khi việc tiếp tục duy trì lãi suất thấp sẽ giữ vững đà tăng cho vàng.
Về dài hạn, triển vọng của vàng vẫn tích cực nếu tăng trưởng toàn cầu yếu, lạm phát cao và căng thẳng địa chính trị tiếp diễn. Các nhà đầu tư có thể cần điều chỉnh danh mục đầu tư, tăng tỷ trọng các tài sản phòng hộ như vàng hoặc hàng hóa hữu hình khác. Đối với các công ty khai thác, môi trường giá cao kéo dài sẽ khuyến khích mở rộng sản xuất, đầu tư thăm dò và cải thiện hiệu quả hoạt động, thậm chí thúc đẩy các thương vụ mua bán sáp nhập trong ngành.
Tóm lại, việc giá vàng vượt ngưỡng 4.000 USD/ounce là một dấu mốc mang tính lịch sử, phản ánh sự thay đổi sâu sắc trong tâm lý nhà đầu tư và niềm tin đang suy giảm vào sự ổn định kinh tế – chính trị toàn cầu. Nhu cầu trú ẩn an toàn gia tăng do Chính phủ Mỹ đóng cửa và lo ngại kinh tế toàn cầu, kết hợp với chính sách ôn hòa của Fed, đã đưa vàng lên đỉnh cao chưa từng có. Đây không chỉ là một đợt tăng giá hàng hóa thông thường, mà còn là tín hiệu mạnh mẽ cho thấy những lo lắng sâu sắc trong hệ thống tài chính thế giới. Trong thời gian tới, diễn biến của vàng sẽ tiếp tục là thước đo quan trọng phản ánh mức độ niềm tin vào chính phủ, chính sách tiền tệ và triển vọng tăng trưởng toàn cầu. Khi lạm phát, bất ổn và rủi ro chính trị vẫn còn hiện hữu, vàng sẽ tiếp tục giữ vai trò trung tâm như một tài sản phòng hộ không thể thay thế trong danh mục đầu tư của giới tài chính quốc tế.
